Onvergetelijke Semana Santa in Jerez

We worden ingehaald door een groepje tieners. Een jaar of 15, 16, schat ik. Een aantal ervan keurig gekleed, jasje dasje, een paar anderen in trainingspak. Ze zijn duidelijk op weg naar iets belangrijks. ‘Welke is dit?’ roepen we ze na. ‘La Paz de Fátima’ wordt er zonder aarzelen geantwoord.

Het is maandag, 25 maart 2024. We zijn in Jerez de la Frontera, een middelgrote stad een uurtje ten zuiden van Sevilla, Andalusië. Vanwege een regenbui hebben we extra lang geluncht. We kozen het onlangs geopende restaurant Jaleo, een moderne, minimalistisch ingerichte bar met geweldige, traditionele tapas. Op ons tafeltje wordt de ene na de andere heerlijkheid uitgestald: ‘albondigas’, ‘tortilla de patata’, ‘pescaíto frito’, ‘ensaladilla’ en een stoofpotje met kikkererwten en kabeljauw.

Als toetje moesten we beslist de specialiteit van deze week proeven, de mierzoete ‘Torrijas’, en ‘tocino de cielo’. (letterlijk: spek uit de hemel). Alle gerechtjes begeleid door glazen ‘Amontillado’ – geurige en goudkleurige sherry. Lichtelijk rozig en met een opgewekt humeur trokken we de stad in.

‘La Paz de Fátima’

Want dit is waarvoor we naar Jerez de la Frontera gekomen zijn deze week. Het is Semana Santa. De heilige week voor Pasen. En zometeen is de eerste ‘salida’ van deze dag. Het was spannend of de processie door zou gaan want het weer is wat onbestendig. En bij regen kunnen de ‘pasos’, de plateaus,  niet naar buiten. Niet alleen vanwege gevaar van beschadiging van de kostbare, vaak eeuwenoude beelden van Jezus en de Maagd Maria. Het prachtige met goud en zilverdraad geborduurde gewaad van ‘La Virgen’ kan daar ook niet tegen. Daarnaast zou de gouden verf, waarmee de plateaus beschilderd zijn, loslaten.

Dichterbij gekomen zijn de straten afgezet door politie en heeft zich een behoorlijke menigte verzameld. Waaronder opvallend veel jongelui. Bijzonder. Ik zie mijn kinderen niet zo gauw de deur uitgaan om bij een ‘Optocht van de Kerk’ te gaan kijken.

Versierde balkonen en fiere banieren

Maar hier in Jerez, in het zuiden van Spanje, is dat anders. Hier ademt alles en iedereen Semana Santa. Hier eet je, ruik je, hoor je en voel je de heilige week. In het oude centrum zijn de façades en balkonen versierd met dieppaarse en donkerrode fluwelen doeken met emblemen erop en overal wapperen er fiere banieren. In de nauwe straten en op de pleinen zijn ontelbare houten stoeltjes opgesteld, steeds in groepjes van 8 en afgezet met houten schotten. Je eigen ‘privé tribune’ met perfect zicht op de processies. Je huurt zo’n eenheid, een ‘palco’, voor zeshonderd euro voor de hele week. Of één stoeltje, dat mag ook. Dat kost dan zeventig euro.

‘Saetas’ – hartverscheurend klaagliederen

We zijn op tijd bij de Parochiekerk van Nuestra Señora de Fátima en kunnen de vieringen van dichtbij bewonderen. Wat hou ik toch van het klagelijke koper en het tromgeroffel van het fanfareorkest, ik kan daar urenlang naar luisteren. Ik denk dat ik, nuchtere Groningse met een gereformeerde opvoeding, in mijn vorig leven een Spaanse ‘Doña Ana’ was. Om de hoek wordt Jezus toegezongen vanaf het balkon, een ‘saeta’, een hartverscheurend klaaglied. Ik heb zoiets nog nooit gehoord en krijg er kippenvel van.

We gaan terug naar het centrum waar we op het Plaza de la Asunción met fraaie monumenten de ‘Cabildo Viejo’ in renaissancestijl bezoeken. Onze gids vertelt dat zij, toen dit nog een openbare bibliotheek was, hier vaak kwam om te studeren. Wow, prachtige plek! Voor het pand wordt een rij plechtige zetels met pluchen bekleding opgesteld. Hier zit straks de burgemeester tussen haar wethouders en andere hoogwaardigheidsbekleders, op de eerste rang.

Op de eerste rang vanaf het balkon van Palacio de la Condesa de Casares

Maar wij hebben een nóg veel beter uitzicht! Want wij mogen naar binnen in het ‘Palacio de la Condesa de Casares’ vanwaar we op het balkon op de eerste verdieping het hele plein kunnen overzien.

Dit grote paleis met haar prachtige façade is volop in renovatie en wordt later dit jaar geopend als hotel en cultureel centrum. Het is een jaar of twee terug door Fulgencio Meseguer, een zakenman uit Jerez die in Jaen woont, gekocht en hij verwelkomde ons met ‘Oloroso’ sherry en heerlijke tapas. We installeerden ons op het pleinbrede balkon. 
Twee avonden hebben we hier een indrukwekkende processies van dichtbij mogen beleven. Je kan maar boffen.

Logeren in een sherryhotel

Op dinsdag genoten Marion en ik van een ‘desayuno a la carte’ in het prachtige hotel Bodega Tio Pepe, aan de voet van de kathedraal. Het viersterren hotel hoort bij de gelijknamige bodega, je zou toch echt in de verleiding komen voor een sherrykuurtje hier…

Deze dag is al net zo vol met indrukken en ontmoetingen. We brengen een bezoek aan de studio’s van de lokale TV zender Onda Jerez, een van de eerste stations die in Spanje de paasvieringen live uitzond, en waar Jerezanen over de hele wereld de processies in hun ‘pueblo’ kunnen volgen. Net zoals wij elk jaar hier in Spanje de intocht van Sinterklaas in Nederland op tv kijken, bedacht ik me nostalgisch, al mag je het misschien niet helemaal vergelijken…

We hebben verder een aantal prachtige kerken bezocht waar we hartelijk en uitgebreid uitleg krijgen over de eigen Hermandad, de tradities, de pasos, het onderhoud van de eeuwenoude beelden. Onze tapaslunch werd vergezeld door een Flamenco optreden in Tabanco el Pasaje, een van de oudste sherry tabancos van Jerez. Ardanza reizigers kennen ‘m van onze beursbanners!

San Mateo, het vergeten Jerez

De zon kwam door en we dwaalden door de oude volkswijk San Mateo. Deze wijk met haar smalle, Moorse steegjes, wijnkelders uit de 18e en 19e eeuw, kerkjes en statige paleishuizen wordt door sommigen het vergeten Jerez genoemd. Hier en daar is het een vervallen boel maar er heerst een heel bijzondere sfeer. Deze oude wijk heeft een mooie ziel. Waar nooit geld is geweest voor nieuwbouw is dat vaak de redding van traditionele architectuur van een stad, ik hou ervan, een beetje vergane glorie.

We bezoeken de grote kerk van deze wijk, de San Mateo, waar we diezelfde avond de uittocht van de processie meemaken. Het toegestroomde publiek was om zes uur in gespannen verwachting, zou het doorgaan of niet, het begon namelijk een beetje te miezeren… Maar na een half uur reikhalzend wachten was het dan toch zover! Tot opluchting van iedereen kwam daar de prachtige, imponerende baar naar buiten met  Jezus, vergezeld van een kind en een Romeinse soldaat die op Mussolini leek. (zo was mij toevertrouwd, zie je hem?)

We hebben even kunnen genieten van de laatste zonnestralen op het sprankelende gouden platform totdat het om de hoek van de kerk verdween. Heel ver zou deze processie jammer genoeg niet komen. Het bleef toch niet droog. Jezus en zijn gevolg en de prachtige Maagd hebben toevlucht moeten zoeken in een nabijgelegen kerk, waar ze blijven tot Paaszondag.

Moe, maar uiterst voldaan zijn wij laat die dinsdagavond teruggegaan naar ons hotel. Ik ben in twee dagen helemaal verliefd op Jerez de la Frontera geworden en neem je binnenkort mee langs meer van haar bezienswaardigheden!

Goede Vrijdag 2024, onstuimig weer

Terwijl ik dit schrijf is het de vroege ochtend op Goede Vrijdag en ben ik terug in ons huisje aan zee waar we net naartoe zijn verhuisd. Het is hier nog een rommeltje maar ik ben te moe om me er erg druk om te maken. De eerste vogel begint buiten te zingen. Nu nog wel. Straks gaat het regenen en helaas zullen er weer vele processies worden afgelast in Spanje. Dit jaar, 2024 is een ongekend natte heilige week.
Het droge land is dankbaar, de maagd weent.

Meer weetjes over de Semana Santa in Jerez

‘Humildad y Paciencia’ – Nederigheid en geduld

Er zijn 48 kerken in Jerez de la Frontera. Minimaal. Elke kerk heeft haar eigen ‘Hermandad’, een broeder- of zusterschap, met prachtige namen als ‘Hermandad de la Pasión’ en Hermandad del Perdón, ‘de Humildad y Paciencia’, ‘de la Buena Muerte’ en ‘de la Soledad’. En in de Semana Santa houdt elke kerk haar processie. Dan zijn er gemiddeld 6 processies per dag, met totaal 77 ‘pasos’, platformen of plateaus.

77 pasos en 14 uur lange processies

Over een afstand van tot wel 15 kilometer worden deze loodzware gevaarten door de stad gedragen, met de ‘costaleros’, de dragers, eronder. Dit in tegenstelling tot de enorme ‘tronos’ in Málaga en Sevilla, waar de dragers vaak aan de buitenant lopen. Vanuit de eigen kerk naar de Kathedraal in het centrum, elke ‘paso’ begeleid door een muziekkorps. En dat urenlang. De langste processie duurt meer dan 14 uur, dat is op de ‘Sábado de Pasion, de eerste dag van de heilige week. Deze processie komt helemaal vanuit een gehuchtje buiten de stad.

Semana Santa in Jerez de la Frontera is bijzonder

De heilige week in hier in deze trotse stad het zuiden van Spanje wordt gekenmerkt door de devotie van de broederschappen en zusterschappen. Elk jaar dragen honderden boetelingen hun kruis en volgen ze de Nazarener en de droevige Maagd Maria. In de stad zijn er zeer oude processies te bewonderen zoals de Vera-cruz, die dateert uit 1542. De stoet van de heiligenbeelden en hun volgelingen is indrukwekkend om mee te maken. Overal in de stad hangt de indringende geur van wierook, vanaf lage balkons worden ‘Saetas’ gezongen, de gepassioneerde Flamenco klaagzangen en al van heel ver hoor je de trompetten, trommelslag en de bugels die de stoeten begeleiden.

Semana Santa, cultureel en artistiek erfgoed

Semana Santa is veel meer dan een godsdienstig gebeuren. Dit is ook een cultureel evenement,  een eeuwenoude traditie, het is kunst en nationaal erfgoed. Vermaarde beeldhouwers, houtsnijders, goudsmeden en borduursters van de afgelopen eeuwen hebben bijgedragen aan de grandeur ervan. Het is een indrukwekkende, gepassioneerde en ontroerende ervaring. Je moet het eens in je leven van dichtbij meemaken.

De perfecte plaats om je onder te dompelen in de Semana Santa

Jerez de la Frontera, de kleine historische stad in het zuiden van Andalusië met haar fenomenale monumenten, tongstrelende gastronomie en sherrykathedralen is de perfecte plaats om je helemaal onder te dompelen in de Semana Santa, hier een evenement van nationaal toeristisch belang verklaard. De talrijke indrukwekkende processies zijn van heel nabij te bewonderen en je wordt zeer gastvrij ontvangen!

Bekijk op Instagram en Facebook mijn filmpjes van de processies!
Ontzettend bedankt Fran, Juan, Candi, Violeta, Javier en Antonio voor jullie deskundige en onderhoudende begeleiding!

Ardanza brengt je naar Jerez de la Frontera
Boek onze reis naar Jerez en Cádiz vast voor Semana Santa 2025

Met dank aan:

• Patronato Provincial de Turismo de Cádiz
• Ayuntamiento de Jerez
• Turismo Andalucia

Tekst en beeld: Anne Middelkamp, Ardanza Reizen & Media