Thuisblijven met films over Portugal

Nu we even niet mogen reizen is er niks zo heerlijk als een fijne film die zich afspeelt in je favoriete land. Ga mee naar Lissabon, Porto en de prachtige kust van de Algarve. Hieronder 8 films met romantiek, soap, drama, revolutie en Fado. En, als toegift en griezelig actueel, ‘Blindnes’ naar het boek ‘De stad der blinden’ – Ensaio sobre a cegueira – van de Portugese Nobelprijs winnaar José Saramago. In ‘Blindness’, met een prachtige rol van Julianne Moore, kijk je naar wat er gebeurt als de wereld wordt getroffen door een pandemie die mensen blind maakt.

Hieronder 9 juweeltjes van films uit of over Portugal

 1. Lisbon Story – (Wim Wenders 1994)

Oorspronkelijk had Wim Wenders de opdracht gekregen een documentaire te maken ter gelegenheid van het feit dat Lissabon de culturele hoofdstad van Europa was in 1994. Daar aangekomen besloot hij anders. Hij maakt een film die deels fictie was, een deels een promotiefilm voor de stad. De film zit vol met fraaie, nostalgische beelden van de smalle straatjes, de trammetjes, kleurrijke gevels van pittoresk Lissabon. De Portugese folk band Madredeus met zangeres Teresa Salgueiro krijgt een rol in de film. Het verhaal: Regisseur Friedrich Monroe heeft problemen met het vinden van een passend einde voor zijn zwart-wit film over Lissabon. Hij roept de hulp in van zijn vriend Phillip Winter, een geluidstechnicus. Als Winter een week later arriveert is Monroe verdwenen, maar hij heeft de film achtergelaten. Winter is gefascineerd door de stad en door de zangeres Teresa en begint met het opnemen van het geluid voor de film.

Bekijk de trailer van Lisbon Story hier

2. Capitães de Abril – Maria de Medeiros (2000)

Deze historisch verantwoorde avonturenfilm verbeeld de gebeurtenissen op 25 april 1974, de Anjer revolutie. De nagenoeg geweldloze staatsgreep wordt op klemmende wijze uit de doeken gedaan, met beelden van verminkte lijken in de koloniën als huiveringwekkende proloog. Maar Medeiros benadrukt ook de spontaniteit en de onhandigheid: revolutionairen zijn gevoelige kerels, die bij een inval eerst keurig aanbellen. Als een colonne van tanks oprukt naar Lissabon, wordt er gestopt bij een rood verkeerslicht. De gemeen ogende rijke, oude, oorlogszuchtige kliek wordt cartoonesk neergezet. In Portugal ontstond na de première een discussie over Capitães de Abril. De leeftijd van de regisseur (35) werd tegen haar gebruikt. Zij zou aan de haal zijn gegaan met zoiets als het geestelijk eigendom van de oudere generatie. (bron: Volkskrant)

3. Tabu – (Miguel Gomes 2012)

Deze bijzondere, prijswinnende film van de jonge Portugese regisseur Miguel Gomes is gedeeltelijk in Mozambique opgenomen. De film volgt twee oudere vrouwen die op zoek zijn naar de man waar een vriendin een gepassioneerde affaire mee had in haar jeugd. Het eerste deel van de film speelt zich af in hedendaags Lissabon. Aurora, een temperamentvolle, flamboyante maar ook verbitterde oude dame, Santa, haar Kaapverdische huishoudster en Pilar, haar sociaal bewogen buurvrouw, wonen op dezelfde verdieping van een appartementencomplex.

De oude dame brengt vooral veel tijd door in het casino waar ze al haar geld vergokt intussen haar grip op de realiteit verliezend. Ze wordt ernstig ziek, wordt opgenomen in het ziekenhuis en heeft nog één verzoek: Het vinden van Gian Luca Ventura, een minnaar uit haar verre verleden van wiens bestaan niemand op de hoogte was. Ooit leidde Aurora een avontuurlijk bestaan vol romantische verwikkelingen in Mozambique, in de jaren ’60, toen nog een Portugese kolonie. Hier wordt de met een rijke landeigenaar getrouwde Aurora verliefd op de knappe avonturier Ventura. De beste vriend van haar man.

Bekijk de trailer van Tabu hier

4. Night Train to Lisbon ( Bille August 2013)

Naar de gelijknamige roman Nachttrein naar Lissabon van Pascal Mercier. Jeremy Irons speelt de hoofdrol in dit romantische, mysterieuze drama over een Zwitserse professor die op de nachttrein naar Lissabon stapt nadat hij een Portugese vrouw behoed heeft voor zelfmoord. Onderweg leest Raimund het boek wat zij achtergelaten heeft wat verhaalt van een arts in Lissabon die het zwaar heeft in de Estado Novo van Salazar. Tijdens flashbacks krijg je een beeld van het leven gedurende de dictatuur maar ook een prachtig beeld van de stad wanneer Raimund door Lissabon dwaalt.

Trailer van Night train to Lisbon 

5. Porto (Gabe Klinger – 2016)

Jake en Mati zijn twee outsiders in de Portugese stad Porto die ooit een kortstondige connectie deelden. Hij is een Amerikaanse eenzaat die door z’n familie verbannen werd; zij een Franse studente samen met haar professor-minnaar. Op een dag kruisen hun blikken op een archeologische site, en ze komen elkaar opnieuw tegen in het treinstation en een café. Jake raapt al zijn moed bij elkaar en spreekt Mati aan. Het begin van een onbekommerde intieme nacht, die hun dagelijkse leven even stilzet. Later in hun leven kijken ze terug naar deze ervaring, beiden nog steeds achtervolgd door de intense momenten die ze samen deelden. Met tijdsprongen creëert de regisseur een stroom dromerige herinneringen. Porto kwam tot stand met de hulp van Jim Jarmusch.

NB: De hoofdrolspeler Anton Yelchin was 27 jaar toen hij drie maanden voor de wereldpremière van Porto, in Los Angeles overleed door een auto-ongeluk. De Rus was een rijzende ster in Hollywood. “…Porto is een film waarin een noodlottig sterfgeval in de echte wereld de kijkervaring ontegenzeglijk versterkt. De herinnering van Jake aan die ene nacht in de film is sowieso al broos en waardevol, maar voelt na afloop nog brozer en waardevoller dan-ie ooit door de filmmaker is bedoeld…” Volkskrant 27 juli 2017

De trailer van Porto

6. That Good Night (Eric Styles 2017)

That Good Night kwam uit in 2017, na vijf weken filmen in de Portugese Algarve. Het is het verhaal van de ooit beroemde scenarioschrijver en filmregisseur Ralph (een prachtige rol van John Hurt, zijn laatste, want een jaar later overleed deze steracteur) die ontdekt dat hij terminaal ziek is. De laatste wens van Ralph is om zijn vervreemde zoon Michael, met wie hij al jaren geen contact meer heeft gehad op te sporen om zich met hem te verzoenen.

Ralph verwoest alle hoop op verzoening wanneer hij ruzie maakt met Michael’s vriendin, Cassie. Later, waneer hij alleen is, ontvangt Ralph de sinistere en mysterieuze ‘Visitor’ wiens diensten hij heeft ingehuurd om te helpen een pijnloos einde van zijn leven te maken. Vanuit een luxe villa op de afgelegen heuveltoppen aan de prachtige kust van de Algarve behandelt dit tragische liefdesverhaal vraagstukken over euthanasie, natuur en de zin van leven en dood. Gebaseerd op het succesvolle toneelstuk van NJ Crisp. De titel verwijst naar het befaamde gedicht van Dylan Thomas.

Do not go gentle into that good night,
Old age should burn and rave at close of day;
Rage, rage against the dying of the light.

Though wise men at their end know dark is right,
Because their words had forked no lightning they
Do not go gentle into that good night.

….

De trailer van That Good night

7. Amália (Carlos Coelho da Silva – 2008)

Amália Rodrigues is zonder twijfel de bekendste fadozangeres van de vorige eeuw. Haar levensverhaal wordt in deze film verteld. De familieleden van Amália hebben de film bekrititseerd en wilden deze verbieden omdat deze niet geheel op waarheid zou berusten. Amália, de “Queen of Fado,” wordt prachtig in beeld gebracht door actrice Sandra Barata Bela. Deze biografie begint op een nacht in 1984 in New York. Haar meest intieme herinneringen worden dan bovengehaald: de vroegtijdige scheiding van haar ouders, de onverschilligheid van haar moeder en de dood van haar zus Aninha.

Haar passie voor Francisco Cruz, een amateur gitarist, haar internationale succes, en het einde van een gedwongen huwelijk maken dat ze veel te vroeg volwassen moet worden. Meer dan de biografie van een diva is dit het verhaal van een vrouw die vooruitliep op haar tijd, en die de manier van denken en gewoontes omverwierp. Haar talent plaatste haar land internationaal op de kaart. Een film met heerlijk veel Fado!

8. Misterios de Lisboa (Raúl Ruiz 2011)

“…Er is veel dat het daglicht niet kan verdragen in Raúl Ruiz’ verfilming van de roman Mistérios de Lisboa uit 1854 van de Portugese schrijver Camilo Castelo Branco. De 4,5 uur (!) durende historische soap over het gekonkel van de Portugese adel twee eeuwen geleden verveelt geen moment. Mistérios de Lisboa begint met de mededeling dat we naar een ‘dagboek over lijden’ gaan kijken. Er wordt inderdaad groots en meeslepend geleden in de oorspronkelijk zes uur durende tv-serie, waaruit Ruiz voor een bioscoopversie anderhalf uur knipte.

Als de film iets leert, is het dat de adel briljant was in het optrekken van een façade voor de buitenwereld. Achter de schone schijn werd gekonkeld, geroddeld en richtte men elkaar te gronde. We zien een menselijk slagveld waar schijn en werkelijkheid bedriegen. Centraal staat het leven van de bastaard Joao (Joao Arrais), die als veertienjarige wil weten wie zijn vader en moeder zijn…” Bron: Parool

De trailer van Misterios de Lisboa 

En, als laatste, griezelig actueel, deze film naar het boek ‘De stad der blinden’ – Ensaio sobre a cegueira – van Nobelprijs winnaar José Saramago.

9. Blindness (Fernando Meirelles 2008)

In Blindnes, een Amerikaanse thriller-dramafilm, kijk je naar wat er gebeurt als de wereld wordt getroffen door een pandemie die mensen blind maakt. In een grote – naamloze – Amerikaanse stad wordt een automobilist van Japanse afkomst (Yusuke Iseya) van het een op het andere moment en zonder zichtbare aanleiding compleet blind terwijl hij in de file staat. Kort daarop breekt het ene na het andere geval van dezelfde soort blindheid met steeds grotere snelheid uit onder de bevolking van de stad en blijkt er niemand met enig idee wat er aan de hand is. De overheid haalt vervolgens alle blinden van de straat en sluit ze samen op in een groot kamp dat in complete quarantaine geplaatst wordt.

Ook de oogarts zelf belandt hier, nadat hij waarschijnlijk werd geïnfecteerd door de oorspronkelijke patiënt en zijn wereld compleet wit is geworden. Zijn echtgenote (Julianne Moore) blijkt als enige immuun voor de blindheid. Zij doet niettemin alsof ze ook niets ziet, zodat ze met haar man mee kan. Aangezien alleen zij nog kan zien, rust er een enorme verantwoordelijkheid op haar schouders. Blindness was de openingsfilm van het Filmfestival van Cannes 2008.

Trailer Blindness 

NB: Heb je nog fijne tips ter aanvulling van dit lijstje dan zijn die natuurlijk welkom! 

Anne, 17 april 2020