De Gaudí die je nog niet kende!

Toen wij 12 jaar geleden nog in het zuiden van Catalonië woonden kwamen we regelmatig in Barcelona. Want in Barcelona kon je verrukkelijk winkelen en was de dichtstbijzijnde Ikea. Ook ging ik daar met Jesse van 6 naar de Chinese dokter die brandende rietjes in zijn oren deed om de boel ontstoppen (want buisjes wilden we niet). Wanneer wij dan samen van het metrostation naar de dokter door die poepsjieke winkelstraat liepen stond Jesse altijd halverwege stil en met open mond naar boven te kijken, want: Het leek wel een draak daar, dat dak! Casa Batlló was onze eerste kennismaking met de werken van Gaudí.

In en rond Barcelona staan er talloze werken van Antoni Gaudí, maar ook elders in Spanje
(PS: helemaal onderaan staat wat er te zien is op de beelden!)

14 wonderbaarlijke werken van Antoni Gaudí i Cornet
(1852 – 1926)

In Barcelona

1. Sagrada Família
De Sagrada Familia is misschien wel een van de beroemdste kerken ter wereld en het meest bekende werk van Antoni Gaudí.
In de jaren tachtig van de 19de eeuw zag een boekhandelaar, die de Vereniging van Liefhebbers van Sint Jozef had opgericht het als zijn taak het geloof én Sint Jozef te beschermen. Hij kwam op het idee een kerk te bouwen, zocht sponsoren en kocht een stuk land. De architect Francisco de Paula del Villar maakte voor deze boekhandelaar een ontwerp voor een neogotische kerk en begon met de bouw van de crypte in 1882. Na een jaar werd de bouw van de Sagrada Familia stilgelegd; de samenwerking tussen opdrachtnemer en opdrachtgever werd verbroken, omdat er teveel religieuze verschillen waren. Gaudí had in zijn studententijd voor De Villar gewerkt. Zelf had hij nog vrij weinig ervaring en nog nooit een grote opdracht gehad, maar hij werkte met de grootst mogelijke zorg en toewijding aan de bouw van de kerk. Hij heeft de Sagrada Familia, waar hij met hart en ziel zijn leven aan wijdde nooit af mogen zien,  Gaudí stierf door een tragisch ongeval in 1926. Vele architecten volgden hem op.  De bedoeling is dat de basiliek in 2026 klaar is, 100 jaar na de dood van het Catalaanse genie. Om de bouw te financieren, wordt het geld van de ticketverkoop gebruikt. (UNESCO Werelderfgoed) https://sagradafamilia.org/en/home

Hieronder een kijkje in de hoogste toren, Torre de Jesucrist, in september 2021

2. Park Güell
Park Güell is het park met die mooie, kronkelende mozaïek bank van 100 meter lang, de meest fotogenieke bank die je ooit gezien hebt. Het park eromheen is ook mooi, met de markthal met pilaren en ronde mozaïeken in het plafond. En het bekende kabouterhuisje aan de entree en die hagedis. Eigenlijk moest dit een hele woonwijk worden voor de rijkelui die uit de binnenstad weg wilden maar dat is er nooit van gekomen. Het park werd gebouwd tussen 1900 en 1912. Sinds 1926, het jaar van Gaudí’s dood, is het een openbaar stadspark maar tegenwoordig moet je wel betalen als je naar binnen wilt en je mag niet zitten op het gras. (UNESCO Werelderfgoed) https://parkguell.barcelona/en

3. Palau Güell
Palau Güell is een herenhuis in de wijk El Raval in Barcelona, in een zijstraat aan het begin van de Ramblas. De Façade ziet er redelijk streng uit maar op het dak staan prachtige schoorstenen met gekleurde mozaïeken.. Het werd gebouwd voor de rijke industrieël Eusebi Güell tussen 1886 en 1889. Het palies is te bezichtigen. Tevoren reserveren is handig. (UNESCO Werelderfgoed) https://inici.palauguell.cat/en/

4. Casa Milà
In 1900 was de Passeig de Gràcia de belangrijkste avenue van de stad. Hier bevonden zich exclusieve winkels, theaters, cinema’s en befaamde restaurants in imponerende bouwwerken. Hier wilde je wonen als je aanzien had. Toen Pere Milà en Roser Segimon In 1905 trouwden lieten ze door Gaudí een enorm huis bouwen waar ze zelf in een van de appartementen woonden en de andere verhuurden. Het gebouw wordt ook wel ‘La Pedrera’ genoemd: De Steengroeve. Ook hier is het dak weer een bezoek waard: de 28 gedraaide schoorstenen geven natuurlijke ventilatie aan de woningen. (UNESCO Werelderfgoed) https://www.lapedrera.com/en

5. Casa Batlló
Aan dezelfde Passeig de Gràcia vind je Casa Batlló, gebouwd in 1877. Dit huis is favoriet bij mijn zoon want het dak heeft de vorm van een draak en dat heeft dan weer te maken met de legende van Sant Jordi (Sint Joris) en de Draak die door Gaudí in dit gebouw verbeeld wordt. Sant Jordi is de beschermheilige van Catalonië en zijn heldenverhaal waarin hij de draak bij Montblanc verslaat en de prinses redt is beroemd bij alle schoolkinderen in Catalunya. Op de bovenste verdieping zie je het balkon van de prinses, in bloemvorm. Op 23 april, ‘Sant Jordi, de dag dat de vrouwen hun man een boek geven en zij een roos terugkrijgen, is dit hele gebouw versierd met rode rozen. (UNESCO Werelderfgoed) https://www.casabatllo.es/en/

6. Casa Vicens
Casa Vicens was Gaudí’s eerste werk in Barcelona en was lange tijd gesloten voor publiek. Sinds het najaar van 2017 kunnen bezoekers ook een kijkje nemen in dit prachtige zomerhuis in de wijk (toen het dorp) Gràcia. Het huis is gebouwd in een mengeling van stijlen in opdracht van de tegelfabrikant Manel Vicens i Montaner. (UNESCO Werelderfgoed) https://casavicens.org/

7. Torre Bellesguard
Torre Bellesguard werd gebouwd door Antoni Gaudí tussen 1900 en 1909. Hij gebruikte rechtlijnige vormen die zelden in zijn ander werk worden gezien. Zijn inspiratie was het middeleeuwse kasteel van Martin I, ook bekend als Martin the Humane, de laatste koning van de Catalaanse dynastie van het Huis van Barcelona, die tot zijn dood in 1410 in Bellesguard verbleef. Gaudí bouwde een kasteel dat een mix was van Art Nouveau en Gotiek en restaureerde de ruïnes van het middeleeuwse paleis die deel uitmaakt van het landgoed. https://bellesguardgaudi.com/en/

Ten zuiden van Barcelona

8. Cripta Colònia Güell
In het Catalaanse dorpje Santa Coloma de Cervelló kun je de crypte bezoeken van de kerk die door Gaudi was ontworpen, maar nooit is gebouwd. De crypte heeft een grillige constructie en glas-in-lood ramen die de transformatie van een vlinder symboliseren als opstanding uit de dood. Cripta Colònia Güell staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. http://gaudicoloniaguell.org/

Ten noorden van Barcelona

9. Nau Gaudí
De Nau Gaudí, in Mataró, op 30 km van Barcelona, was het eerste gebouw ontworpen door de Catalaanse architect, toen hij amper 26 was. Deze fabriekshal, is onderdeel van een veel groter en ambitieuzer project dat is ontworpen tussen 1878 en 1883 en het enige overblijfsel van de fabriek van de Mataró-werknemerscoöperatie (La Obrera Mataronense). Vandaag de dag toont het elegante interieur hedendaagse kunst. De Nau Gaudí ligt vlakbij het treinstation van Mataró. http://www.naugaudi.cat/en

In de bergen van Catalonië

10 & 11. Xalet del Catllaràs en de Artigas Tuinen
In opdracht van Eusebi Güell i Bacigalupi ontwierp Gaudí in de bergen buiten het kleine dorpje La Pobla de Lillet een woning voor arbeiders van de Catllaràs koolmijnen: Xalet del Catllaràs. Tijdens de bouw verbleef hij bij de rijke familie Artigas en als dank voor hun gastvrijheid ontwierp hij prachtige tuinen rondom hun huis. Deze tuinen zijn vandaag de dag nog te bezoeken. https://turismelillet.cat/tour-item/xalet-del-catllaras/

Gaudí aan de andere kant van Spanje

12. Cantabrië: El Capricho
In Comillas, een klein stadje aan de kust in Cantabrië, het Groene Spanje,  vind je een kleurrijke villa die vanwege haar bonte verzameling van bouwstijlen “El Capricho’ – ‘De Gril’ genoemd is. Vrijgezel Don Maxímo Díaz de Quijano gaf Gaudí de opdracht tot het bouwen van een herenhuis in een parkachtige omgeving. Er was niet veel ruimte, het is dus een heel compact bouwwerk geworden. Gaudí wilde diverse historische periodes in de Catalaanse bouwkunst verenigen in één huis. Het is dan ook een architectonische ‘mengelmoes’ van bouwstijlen geworden. Met zowel middeleeuwse, Catalaanse, Moorse, en fantasie-elementen. (eerste foto van dit blog) https://www.elcaprichodegaudi.com/

13. Castilië en León: Casa de Botines in León
In 1891 start Gaudí met dit project in opdracht van invloedrijke lakenhandelaren van León. Deze ondernemers waren in handel met de Catalaanse textielindustrie, een van de Catalaanse zakenlieden, Carlos Güell, adviseerde Gaudí als een mogelijke ontwerper van het nieuwe hoofdkantoor van León’s textielbedrijf. Het resultaat was een art nouveau-gebouw met een middeleeuwse uitstraling. Het gebouw werd in 1969 uitgeroepen tot Historisch – Artistiek Monument en is sinds 2018 (gedeeltelijk) open voor het publiek. https://www.casabotines.es/

14. Castilië en León: Palácio Episcopal de Astorga
Op ruim een half uur van León ligt Astorga, op een strategische locatie aan de Ruta de la Plata en de Camino de Santiago. Hier ontwierp Gaudí het Bisschoppelijk paleis, gebouwd tussen 1889 en 1893 in de Catalaans-modernistische neo-gotische stijl. Bisschop Juan Bautista Grau i Vallespinós had in 1887 de opdracht aan Gaudí verstrekt. Gaudí was op dat moment druk met de bouw en ontwerpen van de Sagrada Família maar nam de opdracht serieus: hij liet tekeningen en foto’s vervaardigen van het terrein en de omgeving. De foto’s vormden de basis voor zijn ontwerp, dat in het omringende landschap moest passen. De bisschop was enthousiast maar de academie van San Fernando, die goedkeuring moest geven, was dat niet. Hierdoor werd de bouw behoorlijk vertraagd en toen Gaudí uiteindelijk terugtrok uit het project zich terugtrok hebben latere architecten zijn werk afgemaakt. https://www.palaciodegaudi.es/

Kom Gaudí ontdekken tijdens het arrangement Barcelona & de Priorat!

Met dank aan Catalan Tourist Board en het Spaans Verkeersbureau

Te zien op de beelden:
Foto 1. (vlnr) Xalet del Catllaràs. de bronzen bij van Gaudí voor Nau Gaudi in Mataró, Casa Vicens, Nau Gaudí, El Capricho in Comillas, Casa Batlló, Artigas Gardens,  El Capricho.
Foto. 2 x El Capricho, Palácio Episcopal de Astorga, Artigas Gardens, Torre Bellesguard, Parc Güell,  Sagrada Familia, Casa Batlló, Xalet del Catllaràs.
Foto 3. Casa Botines in León, bronzen bij van Gaudí voor Nau Gaudi, Casa Vicens, Nau Gaudí, Parc Güell, Gaudí’s Cripte